اثر ارتفاع و جهت بر بازده اسانس و برخی خصوصیات فیتوشیمیایی گونه‌های دارویی Boiss. Artemisia aucheri و sieberi Besser. Artemisia در مراتع خراسان جنوبی

این تحقیق به منظور بررسی اثر ارتفاع از سطح دریا و جهت دامنه بر روی خصوصیات فیتوشیمیایی گونه­های دارویی درمنه کوهی و درمنه دشتی در مراتع کوهستانی و دشتی استان خراسان جنوبی انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با دو تیمار ارتفاع از سطح دریا در چهار سطح (1800-1600 ، 2000-1800، 2200-2000 و 2400-2200 متر از سطح دریا) برای درمنه کوهی و در سه سطح (1400، 1600 و 1800 متر از سطح دریا) برای درمنه دشتی و تیمار جهت در چهار سطح (شمال، جنوب ، شرق و غرب) برای درمنه کوهی در سه تکرار انجام شد. ﭘﺲ از ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﺳﺮﺷﺎﺧﻪ­ﻫﺎی ﮔﻠﺪار ﮔﻮﻧﻪ­های مورد مطالعه، اﺳﺘﺨﺮاج اﺳﺎﻧﺲ ﺑﻪ روش ﺗﻘﻄﻴﺮ ﺑﺎ آب ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎه ﻛﻠﻮﻧﺠﺮ اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﻳﺪ. خصوصیات فیتوشیمیایی از قبیل فنول کل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتی اکسیدانی و تانن کل تعیین شد. نتایج نشان داد که ارتفاع بر بازده اسانس درمنه کوهی و درمنه دشتی، به‌ترتیب تاثیر منفی و مثبت معنی­داری دارد (01/0p≤). نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که همبستگی معنی­داری بین ارتفاع و بازده اسانس و فنول کل درمنه کوهی (به ترتیب 94/0- و 66/0+) و بازده اسانس، فنول کل و تانن کل درمنه دشتی (به ترتیب 81/0+، 68/+ و 86/0-) وجود دارد. بیشترین بازده اسانس درمنه کوهی در جهت شرقی (63/2 درصد) و کمترین بازده اسانس در جهت جنوبی (28/1 درصد) مشاهده شد. در صورتی که هدف، برداشت درصد بالایی از اسانس درمنه کوهی است، جمع­آوری اندام­های هوایی این گونه در ارتفاعات پایین، توصیه می­شود.